Hartwormen worden veroorzaakt door de Dirofilaria immitis en kunnen in het uiterste geval dodelijk zijn. Deze parasitaire worm leeft in de longslagaders, longen en het hart van hond en kat. Hartwormen behoren tot de nematoden, een soort rondworm, en zijn enkele centimeters lang, dun en wit van kleur.

Gevaarlijke parasiet

Hartwormen zijn een veel voorkomende parasiet bij honden, hoewel ook katten besmet kunnen raken en ziek kunnen worden. Ondanks dat katten beter bestand zijn tegen infecties dan honden, zijn met name katten uiterst kwetsbaar en kan een hartworminfectie leiden tot de dood. De ziekte wordt verspreid door muggen nadat deze zich gevoed hebben met het bloed van hun gastheer.

De levenscylus van de hartworm

De volwassen hartworm plant zich voort in het lichaam van een besmet dier. Deze jongen – ook wel bekend als microfilaria – leven in de bloedbaan van hun gastheer. De microfilaria hebben een mug als tussengastheer nodig om verder te volgroeien. Wanneer de mug een besmette hond of kat bijt, neemt zij enkele van deze microfilaria mee. In de mug ondergaan zij een verdere rijping die 10 tot 14 dagen duurt en van hen infectueuze larven maakt. Wanneer een mug zich vervolgens voedt met het bloed van een hond of kat, dan ‘injecteert’ zij de larven weer in het dier.

Eenmaal in het dier hebben de larven ongeveer 8 maanden nodig om te rijpen tot volwassen wormen. Als ze volgroeid zijn, verplaatsen zij zich naar het hart, hoewel ook andere organen geïnfecteerd kunnen raken met hartwormen. Door hun natuurlijke weerstand worden katten meestal besmet met een beperkt aantal – één tot drie –  hartwormen. Bij honden ligt dit aantal over het algemeen hoger.

Katten kunnen een infectie echter veel slechter verdragen dan honden, waardoor een of enkele hartwormen al dodelijk kunnen zijn.

Hartwormen leven ongeveer vijf tot zeven jaar in een hond en twee tot drie jaar in een kat. Katten hebben vaak slechts één geslacht in hun lichaam en geen microfilaria in hun bloedbaan. Door het geringe aantal wormen in de kat is het niet gebruikelijk dat er microfilaria worden geproduceerd.

Symptomen

Katten vertonen over het algemeen geen specifieke symptomen van een hartworminfectie. Symptomen kunnen zijn:

• Hoesten
• Piepend en/of moeilijk ademhalen
• Anorexia
• Braken
• Slaapzucht
• Gewichtsverlies

Sommige katten vertonen geen enkel teken dat zou kunnen wijzen op een hartworminfectie en kunnen daarom ogenschijnlijk plotseling overlijden.

Behandeling

Er zijn geen erkende methoden om katten met hartwormen te behandelen. De behandelingen die er zijn, zijn zelf gevaarlijk. Een enkele dode worm kan de kat al fataal worden omdat deze kunnen breken en tot verstopping van slagaders kunnen leiden. Als er geen sprake is van concrete symptomen, dan kan de dierenarts besluiten de kat niet te behandelen en te wachten tot de eventueel aanwezige worm vanzelf overlijdt. In deze periode zal de dierenarts de kat om de zes tot twaalf maanden willen controleren op eventuele complicaties.

Indien de kat symptomen van hartworminfectie vertoond, dan wordt ondersteunende behandeling vaak aanbevolen. In dit geval wordt er meestal medicatie gegeven om de ontstekingsreactie op de worm te verminderen.

Preventie

Er zijn diverse producten op de markt die ingezet kunnen worden om een hartwormbesmetting te voorkomen. Milbemax voor hond en kat dient ter preventie van hartwormen. De Scalibor Protectorband beschermt de hond gedurende 5 – 6 maanden tegen het steken van de hartwormmug, de tussengastheer van de hartworm.